Şanzıman tamiri için Otolye bünyesinde yer alan oto servislerimizi tercih edebilir ve gerekli olan işlemlerinizi en iyi şekilde yaptırabilirsiniz. Otolye size yalnızca yedek parça değil, oto servis hizmeti de sunar. 

Şanzıman Nedir?
Araçlar hakkında en fazla duyulan parçalardan biri şanzımandır. Hakkında genel olarak bilgi sahibi olmanız ve aracınızı yakından tanımak için faydalı olacaktır. Şanzıman nedir denildiğinde ise, motordan gelen hareketi tekerleklere aktarmakta görevli bir araç donanım parçasıdır. Viteslerin küçülmesi ve büyümesi gibi durumları sağlayan aynı zamanda araç hızına da etki eden bir yapıdadır. Manuel ve otomatik olarak iki çeşide ayrılmaktadır. ZF şanzımanı da son dönemlerde teknolojik sistemlerle ortaya çıkmış ve üst düzey araçlarda kullanılan bir sistemdir. 

Yapısal olarak şanzıman alüminyum bir muhafazaya sahiptir. Muhafazanın iç kısmında bilyeler, sekromeçler, vites hilalleri, miller ve dişliler yer almaktadır. Klasik tipte bir şanzıman motordan almış olduğu gücü, volan ile baskı arasında debriyaj balatasının sıkılması ile güç alır. Gücün artması ya da azalması halinde vites değişikliği işlemi gerçekleşir. Genel olarak baktığımızda şanzıman nedir denilirse, araç içerisinde hıza bağlı olarak yapılan vites artırma ya da azaltma işlemini anlamamızı sağlayan bir parçadır diyebiliriz. Ancak bu daha çok kullanım bazlı bir açıklamadır. 

Şanzıman Ne İşe Yarar?
Motordan aldığı güç ile harekete geçen şanzıman aslında aracın birçok hareket durumunu sağlamaktadır. Yapısında yer alan vites hilalleri, dişliler ve miller aracın ahenkle çalışarak durmasını, durur haldeyken harekete geçmesini, geri gitmesini, ileri gitmesini sağlayan bir hareket imkânı vermektedir. 

Şanzıman Nasıl Çalışır?
Şanzıman nasıl çalışır sorusuna yanıt vermek için ilk olarak çeşitlerini incelemek gerekmektedir. Genel olarak manuel sistemden bir çalışma işlemi anlatılırsa, vites kolu üzerinde yapılan herhangi bir seçim, dişlilerin hareketi esnasında çıkış miline bağlanır. Yapısında bir değiştirme mekanizması bulunmaktadır. Halat ya da çubuklarla vites koluna bağlanmaktadır. Vites üzerinde yapılan değişiklik, değiştirme mekanizması üzerindeki iki eksen arasındaki değişikliği sağlar. Kollardan birisi sağa sola hareket imkânı sağlarken, bir tanesi de ileri geri bir değiştirme mekanizması sunmaktadır. Vites kolundaki değişiklik ile birlikte manuel araçlarda manşon değiştirme mekanizmasından işlevi alır ve diğer vitese geçer. Şanzıman nasıl çalışır denildiğinde diğer parçalarında incelenmesi önemli bir durumdur.

Çıkış Mili: vites dişlileri ve senkromeçlerin yer aldığı parçaya denilmektedir. Mil üzerinde yer alan vites dişlilerinin her biri belirli bir grup dişli düzenine bağlantılı şekilde çalışmaktadır. Motordan hareket alan çıkış mili, grup dişlisi ve vites dişlilerine gerekli hareket iletimini yapar. 

Grup Mili: Üzerinde vites dişlisi ve şanzıman dişlisi gibi dişlileri tutan parçadır. Prizdirek rulmanı dönmesi halinde grup mili onunla birlikte harekete geçer ve yine hareketi birlikte sonlandırır. 

Prizdirek Rulmanı: Şanzımanın orta noktasında yer alan ve çıkıl milini taşıyan parçadır. Prizdirek rulmanı ya da mili üzerinde kavramadan almış olduğu hareketi üzerinde yer alan dişlilere aktarır. Motorun hareket etmesi için de vites kutusuna aktarım yapar. 

Senkromeç: Dönüş hızları farklı olan vites dişlisi ve çıkış millerinin hız dengesini ayarlamakla görevlidir. Senkromeçle birlikte eşitlenen hız sürecinden sonra hareket vites dişlisinden çıkış miline aktarılır. Bu aktarımdan sonra tekerleklere gerekli hız iletilir. 

Geri Vites Sistemi: Grup mili, geri vites dişlisinden almış olduğu hareketi farklı bir noktaya çeker. Bu mekanizmada da iletim ve eşitlemeler senkromeçle bağlanmaktadır. 

Şanzıman Çeşitleri
Şanzımanın genel olarak iki farklı çeşitte bulunduğunu belirtmiştik. Bakıldığında manuel bir araba ve otomatik bir araba denildiğinde aslında yalnızca vitesten değil şanzıman çeşitleri konusundan da bahsetmiş oluyorsunuz. Manuel şanzıman en çok tercih edilen çeşitlerden biridir. Vites kullanımına göre kişi tarafından değişiklik yapılır. Debriyaja basarak, vites arasındaki geçiş sağlanır ve motor bölmesinde de gerekli parçalar ile vites değişikliği yapılır. Bu işlem sırasında vites değişikliğini kolay bir şekilde yapmak için şanzıman dişlisi görev alır. Bu geçişlerin kolay bir şekilde yapılması için hareket halinde bulunur. Vites geçişlerinde zorlanma yaşamanız halinde aracınız şanzıman dişlisi üzerinde bir arızalanma söz konusu demektir. 

Otomatik şanzıman ise manuel sistem gibi çalışır. Ancak araç içerisinde herhangi bir vites değişikliği yapmanıza gerek yoktur. Vites değişikliği aracın hızına ve seyir halindeki durumuna göre kendiliğinden değişir. Şanzıman çeşitleri arasında kolay bir kullanımı olması nedeniyle tercih edilse de hızlı bir şekilde bozulma durumu da söz konusudur. Ancak periyodik zamanlarda gerekli bakımı yapmanız halinde de herhangi bir bozulma işlemi olmadan aracınızı güvenle kullanabilirsiniz. 

Şanzıman Yağ Kaçağı
Şanzıman arızaları birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Ancak en çok bilineni ve yaşananı şanzıman yağ kaçağı arızasıdır. Manuel ve otomatik olarak sunulan araçlarda şanzıman yağ kaçırmaya başlaması genel olarak araç parçaları ile alakalıdır. Parçaların yıpranması ya da eskimesi yağ kaçaklarına sebep olur. Conta, keçe gibi parçalar sebebiyle yağ kaçakları çok sık bir şekilde görülür. Genel olarak kullanıma bağlı bir şekilde otomatik şanzıman yağı kaçağı ya da manuel yağ kaçağı arızalanmalar meydana gelebilmektedir. Araçlarda belirli noktalarda farklı nedenlerden de şanzıman yağ kaçağı görülmesi mümkündür. Bu noktalar;

AKS keçeleri zamanla eskiyebilir. Bu eskime sonrasında Aksların dip noktasında yağ kaçağı görülmektedir. 
Yağ tapası ve çevresinde aşınmalar nedeniyle kaçaklar oluşabilmektedir. 
Şanzıman dış contalarından gevşeme ya da eskime nedeniyle yağ kaçakları görülebilmektedir. 
Prizdirek bilyası ya da mili çevresinden yağ kaçağı görülebilmektedir. 
Şanzıman sisteminde en büyük sorun budur. Yağ kaçağının olması dişlilerin doğru bir şekilde çalışmaması hatta kırılmasına kadar giden bir sonuçla sizleri baş başa bırakabilir. Bu nedenle aracınızın vites geçişlerinde zorlanma hissetmeniz halinde oto servis bünyelerinden profesyonel bir yardım almanız gerekmektedir. Şanzıman yağ kaçağına izin vermeden aracınız için belirli aralıklarla şanzıman yağı değişimi yapmanız gerekmektedir. Genel olarak bu durum periyodik bir sistemle size sunulmaktadır. Bu nedenle aracınızın zamanını ve kilometre değerlerini kontrol ederek, şanzıman yağ değişimi işlemini gerçekleştirmeniz gerekmektedir. Şanzıman yağ kaçağı dışında farklı noktalarında da arızalanma söz konusudur. 

Şanzıman Dişlisi Arızası
Arıza nedenlerine genel olarak bakıldığında şanzıman dişlisi içinde yağ kaçağı nedeniyle arızalanma görülmektedir. Şanzıman kutusunda yer alan birçok dişli, geri vites ve vites dişlileri olarak bilinmektedir. Zaman içerisinde yağ azalması ile birlikte ya da kullanım hatalarına bağlı olarak hasar görmelerine neden olmaktadır. Alınan hareketi dişliler ile aktaran sistem bu arızalanma sonucunda belirli vites geçişlerinin sağlanmamasına neden olacaktır. Şanzıman dişlisi arızası sonrası sorun vites kutusu içerisinde ya da şanzıman kutusuna bağlı balata dişlisi ile alakalı da olabilir. Ancak tüm bu nedenler ve sonuçlar bir profesyonel tarafından kontrol edilmeli ve yapılmalıdır. 

Şanzıman Kulağı (Takozu) Arızası
Şanzıman sistemini desteklemekte olan ve aracın çalışma halindeyken ses ve titreşim yapmasını önlemek için kullanılan bir parçadır. İç kısmı kauçuk, dış kısmı ise metal malzemeden oluşmaktadır. Çelik metal braket şanzımanı araç içerisinde gövde noktaya sabitlemektedir. Kauçuk ve poliüretan ise titreşimleri izole eder ve araç kabinine ulaşan gürültüyü azaltır. Ancak bu gürültünün çoğalması sonucunda şanzıman kulağı arızası da ortaya çıkacaktır. Bu arıza birçok farklı şekillerde sizlere kendini gösterebilir. 

Sallantı bir araç için en istenmeyecek durumlardan biridir. Ancak şanzıman takozu arızası halinde aracınız hızlandığında ciddi bir sallanma yaşayabilirsiniz. Genel olarak şanzıman bağlantılarından birinin kopması, aşınması ya da kauçuk yapıdan kaynaklı olabilmektedir. Tamamen kopan bir bağlantı ani hızlanmalarda şanzımanın kaymasına neden olabilir. Bu durumda vuruntu ya da çarpma seslerine neden olur. Fazla bir kayma yaşayan şanzıman aracın diğer parçalarına da zarar verecektir. 

Ses ve titreşim, şanzıman kulağı arızasında en çok duyulan belirtilerden biridir. Kauçuk blokların kopması ya da hasar görmesi halinde ses ve titreşimler ortaya çıkar. Aracın hızı ile doğru orantılı olarak sesin ya da titreşimin derecesi de artacaktır. Hasar gören bir şanzıman takozu, tamir edilmemesi halinde de kopma meydana gelecektir. Bu durumda da şanzıman yerinden çıkabilir ya da düşebilir. Bu durumun onarımı kolay bir işlem değildir. 

Şanzıman Tamiri 
Şanzıman tamiri için çeşitlerine göre bir ayrım ve tamir işlemi yapılması gerekmektedir.